De invloed van schilderkunst op mijn fotografie

• Invloed van schilders
• Invloeden van het duinlandschap
• Schilderkunst en mijn fotografie
• Over Theo Bos

Op zoek naar abstractie in het duinlandschap: schilderkunstige invloeden

Jaloezie is misschien een groot woord maar van enige afgunst is zeker sprake: ik vind dat schilders vrijelijker en expressiever kunnen omgaan met de werkelijkheid dan wij fotografen.

Onrealistisch kleurgebruik, spotten met perspectief, negeren van stofuitdrukking, verdichten van tijd, de werkelijkheid ruilen voor abstractie; het kan allemaal óók in de fotografie – maar het ziet er dan al snel geforceerd uit.

Dat laatste is geen reden om het er als fotograaf dan maar bij te laten zitten.
Zo concentreerde ik me al vele jaren op het inbrengen van abstractie in mijn voorheen fel realistische landschapsfoto’s toen ik in winters natuurgebied Meijendel een zojuist gerevitaliseerd stuk duin trof. Waar het me zowaar lukte om na al die tijd een geslaagde abstracte landschapsfoto te maken. (In mijn ogen zo geslaagd, omdat de landschappelijke werkelijkheid intact bleef).

Theo Bos, Meijendel #7804. Januari 2013

Ik wist al langer dat dat kon; de kunstenaar Edgar Fernhout had in zijn schilderijen van de natuur rond Bergen op jaloersmakende wijze laten zien hoe hij zich daar als schilder had ontwikkeld richting abstractie. Ik kwam zelf echter niet verder dan wat redelijke detailopnamen van patronen in het zand die ik helaas niet vertaald kreeg naar de veel grotere schaal van een héél landschap.

Edgar Fernhout, Panorama richting Alkmaar. 1956
De invloed van het duinlandschap op mijn ontwikkeling

Sinds die winterse foto is het duinlandschap een belangrijk thema in mijn werk. Mijn houding tegenover dit landschap is sinds die tijd fundamenteel veranderd. Ik zoek er nog steeds naar abstractie, maar minder dwingend. Daar is een eenvoudige reden voor: het landschap is sterker dan ik en laat zich niet zomaar wat (abstractie) opleggen. Het heeft een eigen kracht die soms samenvalt met wat ik wil. Maar als dat niet zo is kan ik hoog of laag springen, dat levert geen goeie foto op. Dan moet ik volgen. En dat doe ik met plezier.

Zo ken ik het duin nu als een zeer zelfstandig landschap. Het is dynamisch en lyrisch. Seizoenen en licht spelen er een grote rol. Het is nooit hetzelfde. En als het dat wel is neem ik het waar ‘als anders’, waarschijnlijk omdat ook ik vaak niet dezelfde ben.

Ik heb ervaren dat in dit landschap altijd goede foto’s besloten liggen, veel meer dan ik ooit zal waarnemen. Nu mijn waarneming door telkens herhaald bezoek en ‘overgave aan de plek’ veel opener is geworden, zie ik er daar gelukkig meer van dan voorheen.

Een bijkomend voordeel van mijn veranderde blik is dat het me de lyriek van het landschap liet zien, die laat ik nu ongegeneerd toe in mijn foto’s. Wat een verrassende wending is voor een zoektocht die begon met een op sjagerijn (potente schilders en hun abstractie) gebaseerd bijna schilderkunstig onderzoek.

Het is u natuurlijk al lang duidelijk dat ik nooit van de schilders afkom: de ‘lyriek van het landschap’, die ik in de duinen leerde ervaren is binnen de Nederlandse schilderkunst al eeuwen een oude bekende. Even verderop in deze tekst zult u daar treffende voorbeelden van zien.

Schilderkunst en mijn fotografie: voorbeelden

Fotografie bestaat nog maar een kleine 150 jaar en is daarmee een ‘jonge’ kunstvorm die binnen het landschapsgenre een sterk eigen ontwikkeling heeft doorgemaakt. Dat betekent niet dat de schilderkunstige tradities langs ons fotografen zijn heengegaan.

Hieronder vindt u telkens een afbeelding van een schilderij, gevolgd door een foto van mijn hand. Elke combinatie geeft een hint (soms duidelijk, soms minder evident) welke ontwikkelingen in de schilderkunst mijn manier van kijken beïnvloed hebben.

naar boven
Over Theo Bos

Theo Bos (1959, Pijnacker) werd opgeleid aan de Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam.
Hij werkt als fotograaf voor verschillende opdrachtgevers.
het laatste decennium concentreert hij zich grotendeels op zijn beeldend kunstenaarschap. Waarbij de nadruk ligt op landschapsfotografie.

Theo Bos, fotograaf 
Schoolstraat 1F5
7412VP Deventer

0626 352 214

www.theobos.nl
theo@theobos.nl

Mogelijk ook interessant:

Portfolio Meijendel
Portfolio Noordzee

naar boven